Wskazówki, Charakterystyka Poszczególnych Badań
Badanie ginekologiczne „na fotelu”
Zasadniczo nie ma konkretnych wytycznych, oczywiście zakładając, że przestrzega się podstawowych zasad higieny osobistej – prysznic lub kąpiel raz lub dwa razy dziennie. Według niektórych amerykańskich wytycznych nie ma potrzeby wykonywania irygacji pochwy, a nawet jest to przeciwwskazane gdyż zwiększają ryzyko: bakteryjnych infekcji pochwy, porodu przedwczesnego, urodzenia dziecka o niskiej masie urodzeniowej, zapalenia miednicy mniejszej, chlamydiozy, ciąży ektopowej, infekcji przenoszonych droga płciową w tym infekcji HIV oraz zwiększa ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy. Należy pamiętać, że pochwa „czyści się” sama, a stosowane płyny do higieny intymnej są do użytku zewnętrznego.
W niektórych gabinetach ginekologicznych są toalety z bidetami, z których można lecz nie trzeba korzystać, ponieważ np. zbyt dokładne umycie okolic intymnych przed badaniem może spowodować zafałszowanie wyniku. Taka sytuacja na przykład może mieć miejsce, gdy pacjentka ma infekcje grzybiczą sromu i przed samym badaniem pozbędzie się”białego nalotu”, lekarz może nie zauważyć i nie zalecić potrzebnego w tej sytuacji leczenia.
W przypadku gdy wizyta ma odbyć się w godzinach popołudniowych lub wieczornych wystarczającym przygotowaniem higienicznym będzie poranny prysznic.
Jedno z częściej zadawanych pytań – czy przed wizytą u ginekologa należy się ogolić okolice intymne? Jeśli na co dzień pacjentka depiluje lub goli okolice intymne może również zrobić to przed wizytą. Jeśli natomiast pacjentka nie wykonuje takich czynności, to nie ma takiej potrzeby, ponieważ jest to naturalny element budowy anatomicznej kobiety.
Uwaga! Wyjątek stanowi przygotowanie przed zabiegiem wykonywanym w okolicy sromu. Należy wtedy okolić tą okolice, gdyż ułatwi to wykonanie zabiegu oraz ewentualne gojenie się rany. Jeśli jednak pacjentka nie wykona tego przed zabiegiem, wtedy lekarz lub położna za pomocą maszynki jednorazowej usunie owłosienie i przygotuje pole operacyjne.
Przed badaniem ginekologicznym należy oddać mocz, oraz usiąść na fotelu w taki sposób, aby pośladki były przy krawędzi fotela – ułatwi to lekarzowi badanie, natomiast pacjentka odczuje wtedy mniejszy dyskomfort.
Badanie cytologiczne
Nie ma specjalnego przygotowania, należy jednak pamiętać aby badanie cytologiczne było miarodajne nie należy:
- przez 48h przed badaniem współżyć,
- wprowadzać żadnych leków czy ciał obcych do pochwy np. pessary szyjkowe czy tampony,
- przez 2 dni wykonywać irygacji pochwy,
Według obecnych zaleceń cytologię można wykonać po krwawieniu miesiączkowym nawet do 20 dnia cyklu.
USG narządu rodnego
USG narządu rodnego można wykonać głowicą przezpochwową lub głowicą przezbrzuszną. Najlepszy obraz do oceny i interpretacji uzyskuje się używając głowicę przezpochwową – przed badaniem należy oddać mocz aby pęcherz był pusty.
U kobiet, które nie rozpoczęły współżycia badanie wykonuje się głowicą przezbrzuszną – przed badaniem należy mieć pełny pęcherz.
USG narządu rodnego można wykonać w dowolnym dniu cyklu kobiecego – można również w miesiączkę. Jednak zależnie od wskazań, lekarz może zalecić wykonanie USG w danym okresie cyklu.
Badania hormonalne
Hormonalne badania są zlecane przez lekarzy ginekologów najczęściej w przypadku nieregularnych miesiączek, niepłodności, nieprawidłowych krwawień. Zależnie od tego z jakiego powodu lekarz zleca badania ich rodzaj, zakres oraz czas wykonania będzie różny – inne dni cyklu. Należy o tym pamiętać, gdyż wykonanie badań „na własną rękę” może się wiązać z dużymi kosztami lecz nie wniesie nic do diagnostyki, ponieważ bardzo WAŻNY jest dzień cyklu wykonywania badań hormonalnych.
Drożność jajowodów – sonoHSG
Podczas tego badania specjalny kontrast jest wpuszczana za pomocą cewnika do macicy i pod ciśnieniem ze strzykawki jest podawana do jajowodów. Równolegle lekarz obserwuje w USG czy kontrast doszła przez jajowody do jajników.
Do badania drożności jajowodów pacjentka powinna się przygotować:
- posiadać aktualną i prawidłową cytologię, (niektóre ośrodki proszą też o badanie biocenozy pochwy, zwane też czystością pochwy).
- badanie powinno być wykonane w pierwszej fazie cyklu, czyli po miesiączce ale przed owulacją.
- badanie może być nieco bolesne, pacjentka może odczuwać pewien dyskomfort – dlatego przed badaniem warto około godzinę wcześniej wziąć lek przeciwbólowy
- bezpośrednio przed badaniem warto oddać mocz.
Z uwagi na to iż badanie jest wykonywane bez znieczulenia, nie ma konieczności pozostawać w placówce, pacjentka może iść do domu.
Kolposkopia
Kolposkopia to badanie bardzo podobne do badania ginekologicznego za pomocą wziernika. Różnica jest jednak taka, że lekarz ginekolog ogląda ściany pochwy a w szczególności część pochwową szyjki macicy za pomocą specjalnego urządzenia – kolposkopu. Kolposkop to taki mikroskop z dwoma okularami. Następnie lekarz barwi szyjkę macicy specjalnymi odczynnikami i patrzy jak tkanki na nie reagują – tym sposobem można często odróżnić zmiany ewidentnie łagodne od potencjalnie złośliwych. Jeśli oglądane zmiany wyglądają podejrzanie lekarz może od razu pobrać biopsję tkanek z szyjki macicy. Badanie kolposkopowe jest badaniem bezbolesnym. Trwa ono nieco dłużej niż klasyczne badanie ginekologicznie – około 5-15 minut. Jednym z warunków wykonania badania jest fakt iż pacjentka musi być po miesiączce, badanie jest wykonywane zazwyczaj do 14 dnia cyklu. Przygotowanie jest analogiczne jak w przypadku zwykłego badania ginekologicznego i pobrania cytologii.
Każdy pobrany materiał jest przesyłany do badania histopatologicznego, którego wyniki są dopiero po kilku tygodniach i po samym badaniu pacjentka nie dostanie żadnego rozpoznania ani wyniku. Wynika to z tego, że materiał tkankowy, który pobrał lekarz jest wysyłany do laboratorium gdzie jest specjalnie przygotowywany, barwiony i oceniany przez lekarzy histopatologów.
